چکیده:
در راستاي انتخاب ارقام مقاوم به خشكي به منظور توسعه كشت باغات در مناطق خشك و نيمه خشك ايران، بررسي اثر تنش خشكي بر عكسالعملهاي مرفولوژيكي و بيوشيميايي و فيزيولوژيكي قلمههاي ريشهدار شده برخي از ارقام زيتون بومي ايران (زرد، روغني و ماري طارم) مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت. گياهان جوان زيتون يكساله ارقام فوق در يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي تحت تنش خشكي قرار گرفتند. تيمارهاي آبياري شامل رطوبت خاك در حد ظرفيت مزرعه (شاهد)، تنش ملايم (پتانسيل آب خاك ۰٫۵ – مگاپاسگال) و تنش شديد (پتانسيل آب خاك ۵/۱ – مگاپاسگال) بودند. براساس نتايج به دست آمده به طور كلي وزن خشك ريشه، شاخه و برگ بسته به رقم با افزايش تنش خشكي كاهش نشان دادند. وزن خشك ريشه، شاخه و برگ به ترتيب در ارقام روغني، زرد و ماري طارم با افزايش تنش رطوبت در مقايسه با شاهد كاهش يافتند. ميزان ماده خشك اندامها در گياهان تحت تنش رقم ماري طارم در مقايسه با شاهد همان گونه بهتر بود. ارتفاع گياهان ارقام ماري طارم و زرد تحت تيمار تنش ملايم در مقايسه با شاهد اختلاف معنيداري نداشتند در حاليكه در رقم روغني بين تيمار شاهد با تيمار۵/۰ – مگاپاسگال و ۵/۱ – مگاپاسگال اختلاف معنيدار بود. به طور كلي ميزان پرولين برگ در تمام ارقام با افزايش تنش افزايش نشان داد. پتانسيل آب برگ قبل از طلوع آفتاب در گياهان تحت تيمار تنش ملايم (۵/۰ – مگاپاسگال) و شديد (۵/۱ – مگاپاسگال) در هر سه رقم با افزايش مدت تنش خشكي كاهش نشان داد و اين اختلاف در مقايسه با شاهد كاملا معنيدار بود. ارقام مختلف تحت تنش شديد اختلاف معنيداري در پتانسيل آب برگ نشان دادند. اندازهگيري ميزان نسبي آب برگ نشان داد كه ميزان نسبي آب برگ با افزايش تنش كاهش مييابد. كاهش در ميزان نسبي آب برگ به ترتيب در ارقام روغني، زرد و ماري طارم بيشتر بود. از اين بررسي ميتوان نتيجهگيري نمود كه ارقام ماري طارم، زرد و روغني به ترتيب رشد و سازگاري بهتري با شرايط خشك نشان ميدهند.
كليد واژه: زيتون (Olea europaea L)، تنش خشكي، ماده خشك، پرولين، پتانسيل آب برگ، ميزان نسبي، آب برگ
عنوان نشریه: علوم كشاورزي و منابع طبيعي : تابستان ۱۳۸۲ , دوره ۱۰ , شماره ۲ ; از صفحه ۹۱ تا صفحه ۱۰۱ .
عنوان مقاله: بررسي پاسخ هاي رشدي و تجمع پرولين در سه رقم زيتون بومي ايران به تنش خشكي
نویسندگان: ارجي عيسي, ارزاني كاظم
سلام علیک، خسته نباشید؛باتشکر فراوان از زحمات شما